Ostatni bastion

Był rok 73 n.e. i wojna żydowska trwała już siedem lat. Rzymianie pod wodzą Tytusa Flawiusza opanowali całą Judeę i zburzyli Jerozolimę. Tylko jedna twierdza stawiała im jeszcze opór: Masada, położona na wysokim płaskowyżu nad Morzem Martwym. Tam schroniło się około tysiąca żydowskich zelotów pod dowództwem Eleazara ben Ja'ira, którzy nie chcieli się poddać Rzymianom i woleli walczyć do ostatniego tchu.

Rzymianie otoczyli Masadę i zbudowali wokół niej mur oblężniczy. Próbowali zdobyć twierdzę za pomocą taranów, drabin i wież oblężniczych, ale bezskutecznie. Żydzi bronili się dzielnie, rzucając na nich kamienie, strzały i płonące beczki z olejem. Rzymianie ponosili duże straty i tracili cierpliwość.

W końcu Tytus Flawiusz postanowił zastosować inny sposób. Nakazał swoim żołnierzom zbudować wielki nasyp ziemny, który miał sięgać do wysokości murów Masady. Prace trwały kilka miesięcy i wymagały wielkiego wysiłku. Rzymianie musieli znosić ziemię i kamienie z daleka, ponieważ Żydzi palili wszystko, co rosło w pobliżu twierdzy. Wreszcie nasyp został ukończony i Rzymianie mogli przenieść na niego taran i wieżę oblężniczą.

W nocy z 15 na 16 kwietnia 73 n.e. Rzymianie uderzyli na Masadę ze wszystkich stron. Przełamali bramę zachodnią i wdarli się do twierdzy. Żydzi nie byli jednak skłonni do kapitulacji. Eleazar ben Ja'ir zgromadził swoich ludzi w pałacu Heroda i wygłosił do nich mowę:

"Bracia! Widzicie, że nasz czas się kończy i że nie mamy szans na zwycięstwo. Nie możemy liczyć na żadną pomoc ani ucieczkę. Przed nami tylko niewola, tortury i hańba. Czy chcemy dać się złapać żywcem przez naszych wrogów? Czy chcemy pozwolić im zniewolić nasze kobiety i dzieci? Czy chcemy pozwolić im zbezcześcić naszą świętą Torę? Nie! Nie możemy tego dopuścić! Lepiej jest umrzeć wolnymi ludźmi niż żyć jako niewolnicy! Lepiej jest umrzeć za Boga niż żyć dla Cezara! Lepiej jest umrzeć razem niż rozdzielić się na wieczność! Dlatego proponuję wam, abyśmy sami odebrali sobie życie, nim to zrobią Rzymianie. Niech nasza śmierć będzie świadectwem naszej wiary i odwagi. Niech nasza śmierć będzie naszym zwycięstwem!"

Słowa Eleazara poruszyły serca jego towarzyszy. Wszyscy przyjęli jego propozycję i postanowili popełnić zbiorowe samobójstwo. Najpierw zabili swoje kobiety i dzieci, potem losowali dziesięciu mężczyzn, którzy mieli zabić resztę, a na końcu jeden z nich miał zabić pozostałych dziewięciu i siebie samego. Tak też uczynili, zostawiając po sobie tylko płonące budynki i stosy trupów.

Rano Rzymianie weszli do twierdzy i zobaczyli, co się stało. Byli zdumieni i przerażeni. Nie mogli zrozumieć, jak Żydzi mogli wolać śmierć niż życie. Nie mogli się cieszyć ze swojego zwycięstwa, które okazało się być pustym i bezsensownym. Nie mogli też zabrać ze sobą żadnej zdobyczy ani jeńców. Zostawili Masadę taką, jaka była, i odeszli.

Tak zakończyła się wojna żydowska, która kosztowała życie setki tysięcy ludzi i doprowadziła do zniszczenia całego kraju. Żydzi zostali rozproszeni po świecie i utracili swoją niepodległość na wiele wieków. Masada stała się symbolem ich oporu i nadziei na powrót do Ziemi Obiecanej.