Refleksja nad suprematyzmem

Kazimierz Malewicz (1879-1935), słynny rosyjski artysta, ale polskiego pochodzenia, wystawił swego czasu obraz pt. „Biały kwadrat na białym tle”. Była to prosta kompozycja przedstawiająca tylko pewien kwadrat białego koloru na równie białym tle. Niby nic, ale zdaniem artysty dzieło to, zaliczane do sztuki nieprzedstawiającej, było „brzemienne w znaczenie”.

Sprawa tak wielkiej prostoty w sztuce nie była czymś odosobnionym, gdyż z czymś podobnym spotkamy się w potocznym życiu.

Pewnego dnia ubogi literat, a był nim w młodości Iwan Turgieniew (1818-1883), spotkał żebraka na ulicy. Chcąc zlitować się nad nim, wyciągnął literat z kieszeni portfel, ale na próżno szukał w nim pieniędzy.

- Przyjacielu, nie mam nic w tym portfelu, zatem nie mogę, mimo szczerej chęci tobie pomóc – odezwał się literat smutnym głosem do żebraka.

- Ależ ja dziękuję bardzo tobie i to z całego serca – powiedział żebrak.

- Za co mi dziękujesz? – oburzył się literat. – Przecież nic ci nie dałem.

- Panie, ofiarowałeś mi to, co innym brakuje, a mianowicie szczerą chęć pomocy. Twój czyn był „brzemienny w znaczenie”, którego brakuje innym – tymi słowami zakończył rozmowę ten żebrak.

Postscriptum

Sformułowanie "brzemienne w znaczenie" pochodzi zwrotu użytego przez Kazimierza Malewicza,

dokładnie od słów "brzemienne w skutkach znaczenie". „Brzemienne” znaczy też „obfitujące”.

Użyłem tego zwrotu na podstawie literatury przedmiotu, tzn. z opracowań dotyczących Kazimierza Malewicza i suprematyzmu.

Oto przykład:

Aaron Scharf, "Suprematyzm", [w:] "Kierunki i tendencje sztuki nowoczesnej", zebrali Tony Richardson i Nikos Stangos, Warszawa 1980, s. 222; cytat: „To nie jest pusty kwadrat- twierdził z uporem – wypełnia go nieobecność przedmiotów; on jest brzemienny w znaczenie”.