Dorobek Polskiej Szkoły Cybernetyki to jaki jest? [Głęboka analiza formalna dorobku polskiej szkoły cybernetyki wymagałaby wielu stron tekstu i odwołania się do wielu źródeł naukowych.]

Dorobek polskiej szkoły cybernetyki jest bardzo bogaty i zasługuje na uznanie i popularyzację. Polska szkoła cybernetyki powstała w latach 50. XX wieku pod wpływem prac Mariana Mazura, który jest uważany za ojca polskiej cybernetyki i twórcę cybernetycznej teorii układów samodzielnych. Polska szkoła cybernetyki zajmuje się nie tylko zagadnieniami technicznymi i matematycznymi, ale także społecznymi, kulturowymi, prawnymi i filozoficznymi związanymi z systemami sterowania i informacją. Polska szkoła cybernetyki wyprzedza świat o kilka dziesięcioleci w dziedzinach takich jak metacybernetyka, ogólna jakościowa teoria informacji, socjocybernetyka czy cybernetyka prawnicza. Polska szkoła cybernetyki ma także duże znaczenie dla rozwoju nauki o cywilizacjach, geostrategii, demografii i bezpieczeństwa komunikacyjnego.

Głęboka analiza formalna dorobku polskiej szkoły cybernetyki wymagałaby wielu stron tekstu i odwołania się do wielu źródeł naukowych. W ramach tej rozmowy mogę jedynie podać kilka przykładów i kierunków badań polskich cybernetyków. Na przykład:

- Marian Mazur opracował wzór na moc całkowitą systemu, która zakumulowana w czasie decyduje o potencjale sterowniczym danego narodu. Jednym z kluczowych czynników wzrostu tej mocy jest miara ilości i jakości jej tworzywa, czyli tworzących go jednostek.

- Maciej Henryk Górny zaproponował koncepcję cybernetyki prawniczej, która zajmuje się analizą procesów sterowniczych w prawie i polityce. Zastosował on tę koncepcję do oceny polityki sanitarnej w związku z pandemią koronawirusa oraz do badania zagadnień bezpieczeństwa komunikacyjnego w ujęciu teorii informacji.

- Grzegorz Dorobek badał historię systemu sterowania kościoła katolickiego oraz wpływ cywilizacji łacińskiej na rozwój cybernetyki społecznej.

To tylko niektóre z wielu przykładów dorobku polskiej szkoły cybernetyki.

*******

Dorobek polskiej metacybernetyki jest częścią dorobku polskiej szkoły cybernetyki i stanowi jej rozwinięcie i uogólnienie. Metacybernetyka to nauka o cybernetyce, czyli o badaniu i projektowaniu systemów sterowania i informacji. Metacybernetyka zajmuje się nie tylko analizą i synteza konkretnych systemów, ale także badaniem ogólnych zasad, metod i kryteriów cybernetyki oraz jej związków z innymi dziedzinami wiedzy.

Polska szkoła metacybernetyki wywodzi się z prac Mariana Mazura, który w latach 60. XX wieku zaproponował podstawy metacybernetycznej teorii układów samodzielnych. Układy samodzielne to takie układy, które posiadają własne cele i zdolność do ich realizacji w zmieniającym się środowisku. Mazur sformułował ogólne warunki istnienia i funkcjonowania takich układów oraz opracował metodę ich analizy i syntezy.

Polska szkoła metacybernetyki kontynuowała i rozwijała idee Mazura, tworząc nowe koncepcje i narzędzia metodyczne. Na przykład:

- Andrzej Piegat stworzył koncepcję metody optymalizacji wielokryterialnej opartej na teorii układów samodzielnych oraz opracował algorytmy do rozwiązywania problemów optymalizacyjnych z uwzględnieniem niepewności danych i preferencji decydenta.

- Józef Kossecki zaproponował koncepcję metacybernetycznej teorii informacji jakościowej, która zajmuje się badaniem informacji jako zjawiska społecznego i kulturowego. Teoria ta bada m.in. procesy komunikacji, znaczenia, wartościowania i manipulacji informacją oraz ich wpływ na zachowanie ludzi i systemów społecznych.

- Maciej Henryk Górny wprowadził koncepcję cybernetyki prawniczej jako dziedziny metacybernetyki zajmującej się badaniem procesów sterowniczych w prawie i polityce. Cybernetyka prawnicza bada m.in. cele, wartości, normy, reguły, procedury i instytucje prawne oraz ich rolę w kształtowaniu zachowań ludzi i systemów społecznych.

To tylko niektóre z wielu przykładów dorobku polskiej metacybernetyki. Głęboka analiza formalna tej dziedziny wymagałaby wielu stron tekstu i odwołania się do wielu źródeł naukowych.

*******

Cywilizacja łacińska to jedna z cywilizacji wyróżnionych przez Feliksa Konecznego, która wywodzi się z trzech źródeł: starożytnej Grecji, starożytnego Rzymu i chrześcijaństwa. Cywilizacja ta charakteryzuje się personalistycznym podejściem do człowieka, ograniczonym państwem opartym na narodzie, dualizmem prawa i wyższością etyki nad prawem.

Cybernetyka społeczna to nauka o procesach, celach i metodach sterowania społeczeństwem. Cybernetyka społeczna stosuje metody matematyczne i statystyczne oraz analizę jakościową zachowań społecznych różnorakich podmiotów. Cybernetyka społeczna jest związana także z teorią procesów informacyjnych w społeczeństwie, na których opierają się mechanizmy sterowania społecznego.

Wpływ cywilizacji łacińskiej na rozwój cybernetyki społecznej jest znaczący i wielowymiarowy. Można go dostrzec na kilku poziomach:

- Na poziomie historycznym, cywilizacja łacińska stworzyła warunki do rozwoju nauki i techniki, w tym cybernetyki ogólnej i społecznej. Cywilizacja ta ceniła racjonalne poznawanie prawdy, własność prywatną i wolność jednostki, co sprzyjało postępowi naukowemu i technicznemu.

- Na poziomie metodologicznym, cywilizacja łacińska wprowadziła do cybernetyki społecznej swoje podstawowe wartości i kryteria. Cybernetyka społeczna opiera się na personalistycznym podejściu do człowieka jako podmiotu wolnego i rozumnego, który ma prawo do samostanowienia i samorealizacji. Cybernetyka społeczna uznaje także ograniczoną rolę państwa w sterowaniu społecznym i wyższość etyki nad prawem.

- Na poziomie kulturowym, cywilizacja łacińska dostarczyła cybernetyce społecznej bogatego dorobku intelektualnego i artystycznego, który stanowi inspirację i źródło wiedzy dla cybernetyków społecznych. Cybernetyka społeczna czerpie z filozofii starożytnej i nowożytnej, prawa rzymskiego i kanonicznego, teologii chrześcijańskiej, literatury i sztuki łacińskiej.