Język mikmaq - Podręcznik cz. 1

To nie jest podręcznik profesjonalny. To nie będzie nawet przypominało podręcznika. To tylko taka próba zainteresowania czytelnika językiem rdzennych północnych Amerykanów, mieszkających dziś na terenie Kanady.

Językiem mikmaq zainteresowałem się po odnalezieniu wzmianki w internecie na temat ich starego systemu pisma. Został on opisany jako pismo hieroglificzne. Piktogramy były umieszczane na zwojach kory brzozowej, zamiast rzeźbione w kamieniu jak to było w przypadku innych kultur. Jak ktoś wie jak wygląda kora brzozy, będzie wiedział dlaczego używano jej zamiast pergaminu czy papieru kilkaset lat temu.

Dzisiaj do zapisu języka używa się standardowego pisma łacińskiego.

Językiem mikmak (polska wersja nazwy) posługuje się jedynie około dziesięciu tysięcy osób. Język należy do grupy języków algijskich. Wszystkie języki tej grupy są zagrożone wymarciem, poprzez zalewający zewsząd angielski nauczany powszechnie w szkołach państwowych Kanady i poprzez inne socjologiczne zjawiska (emigracja młodych do miast itd.).

Język ten jest aglutynacyjny, więc jest krótko mówiąc bardzo trudny.

Zaczynamy:

Polski - angielski - mikmaq - link do nagrania wymowy w formacie mp3 ze strony https://www.mikmaqonline.org/

● cześć - hello! - pusu'l

✈ https://www.mikmaqonline.org/words-mp3/media/p/pusu'l/recording2.mp3

● do widzenia - Goodbye - atiu

✈ https://www.mikmaqonline.org/words-mp3/media/a/atiu/recording2.mp3

Po po powyższym przykładzie widzimy, że t czytamy jako d, a wyrażenie pochodzi od francuskiego "à Dieu "

● dziękuję - thank you - wela'lin

✈ https://www.mikmaqonline.org/words-mp3/media/w/wela'lin/recording2.mp3

Apostrof w powyższym oznacza iloczas poprzedzającej znak samogłoski. (Coś jak w japońskim pozioma kreska w słowie Otōsan - w transkrypcji Rōmaji, ō czyli mówiąc w przypadku o przedłużona samogłoska, a mówiąc fachowo to samogłoska półprzymknięta tylna zaokrąglona.)

● dobrze się bawić - to have a good time - gise'g

✈ https://www.mikmaqonline.org/words-mp3/media/g/gise'g/recording1.mp3

● imię, nazwa - name - wisun

✈ https://www.mikmaqonline.org/words-mp3/media/w/wisun/recording2.mp3

Jeżeli widzisz błędy w tłumaczeniu , ponieważ znasz mikmak, śmiało zwróć uwagę w komentarzu:) .

Następne części: Język mikmaq - Podręcznik cz. 2 Język mikmaq - Podręcznik cz. 3 Język mikmaq - Podręcznik cz. 4

Komentarze (17)

Pan Buczybór rok temu

Bardzo fajny artykuł. Szanuję za pomysł i wykonanie.

Andi Perry rok temu

Dziękuję. Pozdrawiam.

Umiarkowanie upośledzony poeta rok temu

pusu'l. Fajnie brzmią te słowa, gise'g wela'lin. Chyba później poszperam bo ciekawe. atiu

Andi Perry rok temu

Tak, to bardzo melodyjny język. Pojedyncze słowa są dla nas proste. Jeżeli mamy całe zdanie na przykład " Pana ne'gaw gi'gatagnimatl "oznaczające po angielsku "He/she has always exaggerated what he/she says about him/her" - https://www.mikmaqonline.org/words-mp3/media/g/gi'gatagnimatl/phrase1.mp3
. to zastanawiamy się JAKIM CUDEM taka treść została tam "upakowana". Ale to jest właśnie charakterystyka wszystkich języków aglutynacyjnych. Atiu:)

Umiarkowanie upośledzony poeta rok temu

Andi Perry próbowałem to wypowiedzieć. Pierwsza próba żenująca. Po kilku kolejnych jako tako.Podoba mi się jak te zdania są budowane. Być może uważali, że mowa jest srebrem i warto krótko i na temat. Andi załatwiłeś mnie na parę dni bo jest o czym czytać.
Wela'lin. Załatwiłeś oczywiście w sęsie pozytywnym.

Andi Perry rok temu

Wydaje mi się, że Twój nick wyśmiewa trochę osoby niedorozwinięte - np. z porażeniem mózgowym. Ale mogę się mylić. To taka uwaga nie związana z tematem i wiem, że jest nie do końca fajna.

Umiarkowanie upośledzony poeta rok temu

Andi Perry słowo uwaga faktycznie brzmi nie fajnie. Ale samo pytanie o nick jest okay. Nigdy w życiu z nikogo się nie śmiałem i nikogo nie wyśmiewam. Nick odnosi się bardziej do mojego sposobu postrzegania rzeczywistości niż osób. Znam osoby, w ogólnym pojęciu klasyfikowane jako upośledzone które nie potrafią zawiązać same butów ale np mają wyższą empatię od przeciętnego człowieka. Uważam również, że nie należy bać się trudnych tematów a "upośledzenie umysłowe" jest jednym z nich. Tak na koniec jeśli traktujesz osobę "upośledzoną" w inny sposób niż "normalną" tym samym zaznaczasz jej odmienność. Ja tak nie robię. Disabled people have earned the word “special.” Special needs, special school and special requirements...
So it always alarms me when I hear special forces going to war!
Ten dowcip opowiadał chłopak w jakimś programie typu mam talent. Chyba miał właśnie porażenie mózgowe. Nie chciał być traktowany "Special" i spotkało się to z dużym aplauzem. Takie też ja mam podejście. Mam nadzieje, że rozwiałem nieco twoje wątpliwości co do mojej osoby i nicku. Pozdrawiam.

Andi Perry rok temu

Umiarkowanie upośledzony poeta Ok. To jest właśnie ten motyw, którym kierują się ludzie, których dopadnie rak złośliwy. Nic nie mówią znajomym, aby nie być traktowani inaczej. To oczywiście nie reguła.

Umiarkowanie upośledzony poeta rok temu

Andi Perry mnie nie dopadł, ale chodzi oto aby właśnie mówić a nie nie mówić i gdy się wie nie traktować takiej osoby inaczej, bo to dodatkowe obciążenie właśnie dla niej. Gdy będzie potrzebowała pomocy to poprosi i wtedy tak, należy pomóc. Nigdy też nie wiadomo co komu pisane z rakiem, czy bez możesz zginąć w wypadku samochodowym. Oczywiście nie życzę nikomu fizycznego czy psychicznego bólu ale moje umartwianie się nad kimś może wywołać syndrom kuli u nogi i obciążyć ją dodatkowo. Poza tym mam kilku znajomych z różnymi dolegliwościami i powiem Ci, że litość to ostatnia rzecz jakiej potrzebują.

Andi Perry rok temu

Umiarkowanie upośledzony poeta W "Chińskiej szkatułce" bohater chyba nic nie mówi znajomym. W serialu "Ostry dyżur" doktor Green nie potrafi tego ukryć. Nowotwór mózgu nie daje mu w końcu pracować. Na raka umiera w 2008 roku producent serialu Michael Crichton. My nie wiemy jak byśmy się zachowali, dopóki to nas nie spotka.

Umiarkowanie upośledzony poeta rok temu

Andi Perry nie wiemy, jak byśmy zachowali się w milionie innych sytuacji. Człowiek przyparty do muru, faktycznie może zachować się nieszablonowo. Jednak trzeba się trzymać jakiejś idei, zasady i moja jest taka, że każdego człowieka traktuje tak samo, z szacunkiem. Bynajmniej się staram.

Zaciekawiony rok temu

Andi Perry
Elementy aglutynacji mamy przecież też w języku polskim - przyrostki, przedrostki, warunki itp. określające sytuację gramatyczną słowa. Czasem to jedna litera inaczej, określająca inną osobę lub tryb. Choćby taki przykład:
"Widziałybyśmy"
Temat: Widzi, od widzieć
cecha czasu przeszłego: ł
określenie osoby w rodzaju żeńskim/nijakim: y
partykuła trybu niedokonanego: by
zwrot wskazujący na mówienie do osoby/o kimś obecnym: ś
zwrot określający mówienie o sobie: my

W tym skrajnym przypadku ilość pomieszczonych cech wynika z właściwości jaką ma między innymi polski, czyli tworzenia tematu rozszerzonego - słowo z pewnymi końcówkami określającymi osoby i czas tworzy nowe słowo, będące tematem, do którego dodaje się kolejne końcówki.

W twoim przykładzie to trzy wyrazowe zdanie da się oddać po polsku jako "zawsze przesadza mówiąc o nim/niej". W tłumaczeniu na angielski to 9 wyrazów.

Andi Perry rok temu

Zaciekawiony Tak, to prawda. Polski też ma takie właściwości. Ale to oczywiście nie znaczy, że polski to aglutynacyjny. Z drugiej strony trochę łatwiej nam zrozumieć języki typowo aglutynacyjne. To zdanie rzeczywiście po polsku można skrócić :) .

Artbook rok temu

Bardzo lubię twoje dodatkowe wyjaśnienia, które są rzeczowe, merytoryczne i pomagają w literackich postepach! Andi tylko zyska ?

Artbook rok temu

*postępach
Myśl do @Zaciekawiony i Andi Perry ?

Andi Perry rok temu

Artbook Wiedza bierze się z wymiany myśli. Rozwój nauki bez komunikacji byłby utrudniony. Np . matematycy ciągle odkrywaliby te same prawa. A największym osiągnięciem naukowym człowieka to wynalezienie mowy i pisma. Pismo pozwala iść nam do przodu, wyciągać wnioski z błędów oraz zapisywać wiele doświadczeń, które ulotne zanikłyby. Dzisiaj hetyckim czy sumeryjskim nikt nie mówi. Dzięki zapiskom w kamieniu i na glinianych tabliczkach poznajemy dzieje, wierzenia i mentalność ludzi żyjących wieki temu.

Artbook rok temu

"Wiedza bierze się z wymiany myśli" - ??

Pan Buczybór rok temu
Bardzo fajny artykuł. Szanuję za pomysł i wykonanie.
Andi Perry rok temu
Dziękuję. Pozdrawiam.
Umiarkowanie upośledzony poeta rok temu
pusu'l. Fajnie brzmią te słowa, gise'g wela'lin. Chyba później poszperam bo ciekawe. atiu
Andi Perry rok temu
Tak, to bardzo melodyjny język. Pojedyncze słowa są dla nas proste. Jeżeli mamy całe zdanie na przykład " Pana ne'gaw gi'gatagnimatl "oznaczające po angielsku "He/she has always exaggerated what he/she says about him/her" - https://www.mikmaqonline.org/words-mp3/media/g/gi'gatagnimatl/phrase1.mp3
. to zastanawiamy się JAKIM CUDEM taka treść została tam "upakowana". Ale to jest właśnie charakterystyka wszystkich języków aglutynacyjnych. Atiu:)
Umiarkowanie upośledzony poeta rok temu
Andi Perry próbowałem to wypowiedzieć. Pierwsza próba żenująca. Po kilku kolejnych jako tako.Podoba mi się jak te zdania są budowane. Być może uważali, że mowa jest srebrem i warto krótko i na temat. Andi załatwiłeś mnie na parę dni bo jest o czym czytać.
Wela'lin. Załatwiłeś oczywiście w sęsie pozytywnym.
Andi Perry rok temu
Wydaje mi się, że Twój nick wyśmiewa trochę osoby niedorozwinięte - np. z porażeniem mózgowym. Ale mogę się mylić. To taka uwaga nie związana z tematem i wiem, że jest nie do końca fajna.
Umiarkowanie upośledzony poeta rok temu
Andi Perry słowo uwaga faktycznie brzmi nie fajnie. Ale samo pytanie o nick jest okay. Nigdy w życiu z nikogo się nie śmiałem i nikogo nie wyśmiewam. Nick odnosi się bardziej do mojego sposobu postrzegania rzeczywistości niż osób. Znam osoby, w ogólnym pojęciu klasyfikowane jako upośledzone które nie potrafią zawiązać same butów ale np mają wyższą empatię od przeciętnego człowieka. Uważam również, że nie należy bać się trudnych tematów a "upośledzenie umysłowe" jest jednym z nich. Tak na koniec jeśli traktujesz osobę "upośledzoną" w inny sposób niż "normalną" tym samym zaznaczasz jej odmienność. Ja tak nie robię. Disabled people have earned the word “special.” Special needs, special school and special requirements...
So it always alarms me when I hear special forces going to war!
Ten dowcip opowiadał chłopak w jakimś programie typu mam talent. Chyba miał właśnie porażenie mózgowe. Nie chciał być traktowany "Special" i spotkało się to z dużym aplauzem. Takie też ja mam podejście. Mam nadzieje, że rozwiałem nieco twoje wątpliwości co do mojej osoby i nicku. Pozdrawiam.
Andi Perry rok temu
Umiarkowanie upośledzony poeta Ok. To jest właśnie ten motyw, którym kierują się ludzie, których dopadnie rak złośliwy. Nic nie mówią znajomym, aby nie być traktowani inaczej. To oczywiście nie reguła.
Umiarkowanie upośledzony poeta rok temu
Andi Perry mnie nie dopadł, ale chodzi oto aby właśnie mówić a nie nie mówić i gdy się wie nie traktować takiej osoby inaczej, bo to dodatkowe obciążenie właśnie dla niej. Gdy będzie potrzebowała pomocy to poprosi i wtedy tak, należy pomóc. Nigdy też nie wiadomo co komu pisane z rakiem, czy bez możesz zginąć w wypadku samochodowym. Oczywiście nie życzę nikomu fizycznego czy psychicznego bólu ale moje umartwianie się nad kimś może wywołać syndrom kuli u nogi i obciążyć ją dodatkowo. Poza tym mam kilku znajomych z różnymi dolegliwościami i powiem Ci, że litość to ostatnia rzecz jakiej potrzebują.
Andi Perry rok temu
Umiarkowanie upośledzony poeta W "Chińskiej szkatułce" bohater chyba nic nie mówi znajomym. W serialu "Ostry dyżur" doktor Green nie potrafi tego ukryć. Nowotwór mózgu nie daje mu w końcu pracować. Na raka umiera w 2008 roku producent serialu Michael Crichton. My nie wiemy jak byśmy się zachowali, dopóki to nas nie spotka.
Umiarkowanie upośledzony poeta rok temu
Andi Perry nie wiemy, jak byśmy zachowali się w milionie innych sytuacji. Człowiek przyparty do muru, faktycznie może zachować się nieszablonowo. Jednak trzeba się trzymać jakiejś idei, zasady i moja jest taka, że każdego człowieka traktuje tak samo, z szacunkiem. Bynajmniej się staram.
Zaciekawiony rok temu
Andi Perry
Elementy aglutynacji mamy przecież też w języku polskim - przyrostki, przedrostki, warunki itp. określające sytuację gramatyczną słowa. Czasem to jedna litera inaczej, określająca inną osobę lub tryb. Choćby taki przykład:
"Widziałybyśmy"
Temat: Widzi, od widzieć
cecha czasu przeszłego: ł
określenie osoby w rodzaju żeńskim/nijakim: y
partykuła trybu niedokonanego: by
zwrot wskazujący na mówienie do osoby/o kimś obecnym: ś
zwrot określający mówienie o sobie: my

W tym skrajnym przypadku ilość pomieszczonych cech wynika z właściwości jaką ma między innymi polski, czyli tworzenia tematu rozszerzonego - słowo z pewnymi końcówkami określającymi osoby i czas tworzy nowe słowo, będące tematem, do którego dodaje się kolejne końcówki.

W twoim przykładzie to trzy wyrazowe zdanie da się oddać po polsku jako "zawsze przesadza mówiąc o nim/niej". W tłumaczeniu na angielski to 9 wyrazów.
Andi Perry rok temu
Zaciekawiony Tak, to prawda. Polski też ma takie właściwości. Ale to oczywiście nie znaczy, że polski to aglutynacyjny. Z drugiej strony trochę łatwiej nam zrozumieć języki typowo aglutynacyjne. To zdanie rzeczywiście po polsku można skrócić :) .
Artbook rok temu
Bardzo lubię twoje dodatkowe wyjaśnienia, które są rzeczowe, merytoryczne i pomagają w literackich postepach! Andi tylko zyska ?
Artbook rok temu
*postępach
Myśl do @Zaciekawiony i Andi Perry ?
Andi Perry rok temu
Artbook Wiedza bierze się z wymiany myśli. Rozwój nauki bez komunikacji byłby utrudniony. Np . matematycy ciągle odkrywaliby te same prawa. A największym osiągnięciem naukowym człowieka to wynalezienie mowy i pisma. Pismo pozwala iść nam do przodu, wyciągać wnioski z błędów oraz zapisywać wiele doświadczeń, które ulotne zanikłyby. Dzisiaj hetyckim czy sumeryjskim nikt nie mówi. Dzięki zapiskom w kamieniu i na glinianych tabliczkach poznajemy dzieje, wierzenia i mentalność ludzi żyjących wieki temu.
Artbook rok temu
"Wiedza bierze się z wymiany myśli" - ??

Napisz komentarz

Zaloguj się, aby mieć możliwość komentowania