Akcent zdaniowy nakłada się na wyrazowy, czyli w polskim pada na przedostatnią sylabę. Pisałam o roli akcentów w wierszu i średniówce. Poniżej fragment z Owidiusza - "Metamorfozy", zaznaczyłam akcenty w pierwszym wersie i średniówkę, nie ma tu takich możliwości graficznych, żeby lepiej wyodrębnić.
corpora/. Di coe/ptis // (nam / vos mu/tastis et/illas)
adspi/rate me/is // pri/maqu(e) ab o/rigine / mundi
ad mea / perpetu/um // ded/ucite / tem pora / carmen.
W nową postać zmienione chcę opiewać ciała.
Bogi! Wasza to wszechmoc tych zmian dokonała.
Wy, mój zamiar wspierając, od początku świata
Pieśń ciągłą aż po moje doprowadźcie lata.
Poemat napisany heksametrem, opiera się na zasadzie iloczasowej, z iloczasu wyewoulował akcent, co widać na przykładzie "Odprawy posłow greckich", wzorowanej na "Iliadzie" Homera.
Byś wszystko złoto posiadł, które – powiadają –
Gdzieś daleko gryfowie i mrówki kopają;
Byś pałace rozwodził nie tylko na ziemi,
Lecz i morza kamieńmi zabudował swemi:
Jesli dyjamentowe goździe Mus ma w ręku,
Którymi natwardszego umie pożyć sęku:
Ani ty wyswobodzisz serca z ciężkiej trwogi,
Ani z okrutnej śmierci sideł wyrwiesz nogi.
Lepiej polnych Tatarów dawny zwyczaj niesie,
U których każdy swój dom wozi na kolesie;
Lepszego rządu Getae grubi używają,
Gdzie niwy nie mierzone wolne zboża dają.
Gdzie Ty tu widzisz akcent zdaniowy, jak wyraźnie zaznaczona jest średniówka po siódmej sylabie, czyli jest 7+6 ?
Nad Odprawą pochylę się później, to ciekawe. Nie bardzo wierzę w tę ewolucję, ale nieważne.
W tym wersie:
Byś wszystko złoto posiadł które powiadają
Nie zaakcentujemy równo "wszystko" "złoto" i "posiadł", ale musimy wybrać – po akcencie na "wszystko" zaakcentujemy albo "złoto" albo "posiadł". Raczej "złoto", bo po "posiadł" jest od razu akcent na "które". Akcent zdaniowy pada na słowa dobitniej wypowiedziane, w łacińskiej poezji było inaczej, tam w ogóle poezję czytało się kompletnie inaczej niż prozę. Język łaciński miał akcent muzyczny, a w poezji był akcent przyciskowy (nie pamiętam jak on się naprawdę nazywa), jak w polskim. W poezji łacińskiej akcent nie padał tam, gdzie w zwykłej mowie pada. Poezja polska jednak jest prawie zupełnie jak normalna mowa. Łacinnik wiedział, jak akcentować wers w poezji. Pierwszy wers nadawał rytm reszcie. Polak także czyta pierwszy wers i wie, gdzie jest średniówka i ile akcentów zdaniowych, i jedzie.
No przecież iloczas z antyku zanikł w początkach XVI wieku, w polskim zanikł i w łacinie, współczesna mowa też ewoluuje, potocyzmy stają się normą, anglicyzmy wchodzą do języka jak np. wow! Tego łałowanie łokrutnie psor Miodek nie lubi ?
Pobóg, to są zagadnienia z zakresu prozodii, bardzo dużo tych zagadnień, znalazłam dość opasłe ćwiczenia tylko z wersyfikacji polskiej. Ja nie mam czasu, aż tak głęboko w temat się wgryzać, w końcu umiejętność analizy wierszy to zawód, mnie wystarczy jakaś tam wiedza na temat budowy wiersza i akcentów.
Szpilka, fakt, temat jest obszerny. A badacze się kłócą ?
W każdym razie dzięki za podniesienie tematu, a Odprawa, to próbowałem czytać na wzór łacińskiej, i akcenty się nie zgadzają. To trzeba czytać na sposób tradycyjny polski...
Dzięki za poświęcony czas i ostrogę do pisania ?
Pozdrawiam ?
Po prostu czasem potoku myśli nie da się ułożyć do ry(t)mu. No i każde trendy mają swój koniec, a buntownicy bywają pionierami, a następnie archetypami dla kolejnych pokoleń.
Podoba mi się wasza dyskusja, przypomina mi o muzyce Mozarta, która była tak doskonała, że, po napisaniu I koncertu fortepianowego, Beethoven stwierdził, że musi coś zrobić niezgodnie z tym co było i tak powstały 4 następne, poza regułami, każdy inny, a wszystkie porywające słuchaczy. i tak powstał romantyzm w muzyce.
Ciekawe, co prawda geniusz Mozarta, w który nie wątpię, jest dla mnie niesłyszalny, może dlatego, że monofonia wydaje mi się trochę prymitywna w porównaniu z tym co było wcześniej, a Eine kleine nacht Muzik wywołuje mdłości...
A wiesz, wiki podaje, że pierwszy koncert był napisany po drugim, taka ciekawostka.
Dzięki, pozdrawiam ?
Pobóg Welebor To prawda, jak piszą, ten II był tak odmienny, że LvB chciał ten I (napisany po nim) napisać w duchu i perfekcji Mozarta, tylko lepiej:). M
Komentarze (17)
Akcent zdaniowy nakłada się na wyrazowy, czyli w polskim pada na przedostatnią sylabę. Pisałam o roli akcentów w wierszu i średniówce. Poniżej fragment z Owidiusza - "Metamorfozy", zaznaczyłam akcenty w pierwszym wersie i średniówkę, nie ma tu takich możliwości graficznych, żeby lepiej wyodrębnić.
I̅n̅ nowa / fe̅r̅t̅ ani/mu̅s̅ // mu/t̅a̅t̅a̅s̅ / d̅i̅cere / f̅o̅r̅ma̅s̅
corpora/. Di coe/ptis // (nam / vos mu/tastis et/illas)
adspi/rate me/is // pri/maqu(e) ab o/rigine / mundi
ad mea / perpetu/um // ded/ucite / tem pora / carmen.
W nową postać zmienione chcę opiewać ciała.
Bogi! Wasza to wszechmoc tych zmian dokonała.
Wy, mój zamiar wspierając, od początku świata
Pieśń ciągłą aż po moje doprowadźcie lata.
Poemat napisany heksametrem, opiera się na zasadzie iloczasowej, z iloczasu wyewoulował akcent, co widać na przykładzie "Odprawy posłow greckich", wzorowanej na "Iliadzie" Homera.
Byś wszystko złoto posiadł, które – powiadają –
Gdzieś daleko gryfowie i mrówki kopają;
Byś pałace rozwodził nie tylko na ziemi,
Lecz i morza kamieńmi zabudował swemi:
Jesli dyjamentowe goździe Mus ma w ręku,
Którymi natwardszego umie pożyć sęku:
Ani ty wyswobodzisz serca z ciężkiej trwogi,
Ani z okrutnej śmierci sideł wyrwiesz nogi.
Lepiej polnych Tatarów dawny zwyczaj niesie,
U których każdy swój dom wozi na kolesie;
Lepszego rządu Getae grubi używają,
Gdzie niwy nie mierzone wolne zboża dają.
Gdzie Ty tu widzisz akcent zdaniowy, jak wyraźnie zaznaczona jest średniówka po siódmej sylabie, czyli jest 7+6 ?
W tym wersie:
Byś wszystko złoto posiadł które powiadają
Nie zaakcentujemy równo "wszystko" "złoto" i "posiadł", ale musimy wybrać – po akcencie na "wszystko" zaakcentujemy albo "złoto" albo "posiadł". Raczej "złoto", bo po "posiadł" jest od razu akcent na "które". Akcent zdaniowy pada na słowa dobitniej wypowiedziane, w łacińskiej poezji było inaczej, tam w ogóle poezję czytało się kompletnie inaczej niż prozę. Język łaciński miał akcent muzyczny, a w poezji był akcent przyciskowy (nie pamiętam jak on się naprawdę nazywa), jak w polskim. W poezji łacińskiej akcent nie padał tam, gdzie w zwykłej mowie pada. Poezja polska jednak jest prawie zupełnie jak normalna mowa. Łacinnik wiedział, jak akcentować wers w poezji. Pierwszy wers nadawał rytm reszcie. Polak także czyta pierwszy wers i wie, gdzie jest średniówka i ile akcentów zdaniowych, i jedzie.
No przecież iloczas z antyku zanikł w początkach XVI wieku, w polskim zanikł i w łacinie, współczesna mowa też ewoluuje, potocyzmy stają się normą, anglicyzmy wchodzą do języka jak np. wow! Tego łałowanie łokrutnie psor Miodek nie lubi ?
Pobóg, to są zagadnienia z zakresu prozodii, bardzo dużo tych zagadnień, znalazłam dość opasłe ćwiczenia tylko z wersyfikacji polskiej. Ja nie mam czasu, aż tak głęboko w temat się wgryzać, w końcu umiejętność analizy wierszy to zawód, mnie wystarczy jakaś tam wiedza na temat budowy wiersza i akcentów.
W każdym razie dzięki za podniesienie tematu, a Odprawa, to próbowałem czytać na wzór łacińskiej, i akcenty się nie zgadzają. To trzeba czytać na sposób tradycyjny polski...
Dzięki za poświęcony czas i ostrogę do pisania ?
Pozdrawiam ?
Ja też dziękuję, z łaciny to tylko nazwy ziół jeszcze dobrze czytam, się zapomina, gdy język nie w użyciu ?
A wiesz, wiki podaje, że pierwszy koncert był napisany po drugim, taka ciekawostka.
Dzięki, pozdrawiam ?
Napisz komentarz
Zaloguj się, aby mieć możliwość komentowania