Świat ślepców — felieton o Polsce, Ukrainie i Rosji

I. Warstwa widzialna to nie całość

Żyjemy w czasach, w których łatwo zatrzymać się na powierzchni.

Ceny w sklepach, spory polityków, internetowe emocje.

To wszystko jest ważne — ale to tylko część układu.

Większość tego, co nas naprawdę kształtuje,

działa pod powierzchnią:

w przekonaniach, strachach, nierozpoznanych historiach i ranach.

Jeśli chcemy wyjść z chaosu,

musimy nauczyć się patrzeć głębiej —

nie po to, by osądzać, ale żeby rozumieć i uzdrawiać.

II. Polska: od frustracji do dojrzałości

Polacy są zmęczeni.

Wieloma latami złamanych obietnic, inflacji, kryzysów.

Powtarza się schemat: „ktoś powinien coś z tym zrobić”.

Ale demokracja bez obywatelskości to pusta forma.

Dojrzałe społeczeństwo to nie to, które czeka na lidera,

ale to, które tworzy strukturę od dołu.

Możliwości:

Przenieśmy uwagę z „racji” na relacje.

Zacznijmy współodpowiedzialność tam, gdzie żyjemy:

w szkole, szpitalu, urzędzie, rozmowie.

Twórzmy lokalne inicjatywy, które rozsadzają centralny impas.

III. Ukraina: obywatelskość jako fundament

Wojna odsłoniła, jak potężna jest siła społeczeństwa zjednoczonego.

Nie tylko wojsko, nie tylko wsparcie z zewnątrz,

ale codzienna determinacja zwykłych ludzi

stała się kręgosłupem państwa.

To lekcja nie tylko dla Ukrainy, ale dla każdego kraju,

który czeka, aż coś się „samo naprawi”.

Możliwości:

Zachować tę jedność również po wojnie.

Przekuć ją w strukturę społeczną i kulturową — odporność opartą nie tylko na walce, ale też na wspólnym sensie i tożsamości.

Edukować przez doświadczenie, nie tylko przez historię.

IV. Rosja: kraj utkany z niewypowiedzianego

Rosja nie jest „jedna”, ale jej system trwa,

bo oparty jest na niewypowiedzianym strachu i nierozliczonych traumach.

Imperialna logika: „silny ma rację, słaby milczy”,

to nie natura — to nawyki pokoleniowe.

Dopóki nie zostaną nazwane i zrozumiane,

system pozostanie reaktywny, nie refleksyjny.

Możliwości:

Działania nie zaczynają się od rewolucji, tylko od zmiany narracji.

Powstają niezależne media, sztuka, świadomość historyczna.

Rosjanie, którzy myślą inaczej, muszą wiedzieć, że nie są sami.

V. Co naprawdę dzieje się w tej wojnie

Wojna to nie tylko linie frontu i mapy.

To też:

Ukraina: pokoleniowy strach, który zostanie w ciałach dzieci.

Rosja: propaganda, która infekuje świadomość.

Polska: lęk, że „u nas system też może nie zadziałać”.

Każdy kraj widzi inny fragment tej samej historii.

Każdy kraj reaguje przez filtr swoich traum.

Możliwości:

Zamiast spierać się o to, „kto ma rację”,

twórzmy wspólną mapę doświadczeń.

Uznajmy, że różne narracje mogą współistnieć,

i dopiero ich synchronizacja prowadzi do prawdy.

VI. Gdzie jest wyjście?

Zmiana zaczyna się od uznania swojej ograniczonej perspektywy.

Gdy Polacy zobaczą, że państwo to my wszyscy,

Gdy Ukraińcy nie pozwolą, by jedność zgasła po wojnie,

Gdy Rosjanie zrozumieją, że kraj nie musi być zbudowany na strachu —

wtedy zacznie się prawdziwa ewolucja świadomości narodów.

To nie idealizm.

To mechanizm dojrzewania systemów społecznych.

VII. Na koniec — pytanie, które zostaje

Nie trzeba być mistykiem ani profesorem,

żeby wiedzieć, że świat zmienia się dopiero wtedy,

gdy odpowiedzialność przestaje być oddelegowana.

Nie potrzeba wielkich słów.

Czasem wystarczy jedno pytanie:

Czy wolimy rozmawiać z naszymi dziećmi przy stole…

czy nad ich grobami?

To nie metafora.

To pytanie rzeczywiste, dotyczące Polski, Ukrainy, Rosji —

i każdego społeczeństwa, które stoi na granicy rozpoznania siebie.