Rozmówki angielskie

Pożegnał się, złapał za torbę, zszedł po schodach. Na ulicy owiało go ostre, ścięte mrozem powietrze. W świetle latarni połyskiwały gwiazdki na śniegu, nieco dalej, przed ratuszem, kolorowymi lampkami mrugała choinka. Na placu drzemało kilka taksówek z przyciemnionymi światłami. Jazda zabrałaby dziesięć minut, ale od rana teściowa pchała w niego górę jedzenia, teść poił wódką, więc potrzebował ruchu i świeżego powietrza. Taka jest nagroda za udane małżeństwo z ich córką. Teściowej wręczył bukiet czerwonych róż, osiemnaście, uwielbiał wielokrotność dziewiątki. Jemu, litr szwedzkiej wódki, podwójnie destylowanej. Teść schował ją w barku na lepsze okazje, a polewał siwuchę. Ona przycinała kwiatom łodygi, układała w wazonie, z mieszanym uczuciem na twarzy. Wolałaby, żeby zamiast tych kwiatów kupił coś jej córce. Następnym razem dostanie dwadzieścia siedem. Spojrzał na zegarek. Pociąg odjeżdżał za pół godziny i należało wydłużyć krok. Szedł alejką wzdłuż Małego Jezioraka, skutego lodem. Przy brzegu, w przeręblach gromadziło się ptactwo wodne. Całe jezioro zdążył obejść kilka godzin temu, zaraz po śniadaniu. W Starym Tartaku wypijał żywca, patrząc na wieżę i dach zamku krzyżackiego na przeciwległym brzegu. W tym samym zamku mieli brać ślub, ale ksiądz nie wyraził zgody. Zajazd był wymieciony z gości, w stylowym kominku trzaskał ogień, pod stołami przechadzał się tłusty kocur. Po obiedzie poszedł na spacer do lasu. Kiedyś widział w nim tylko drzewa, teraz każde rozróżniał jak ludzi, po imieniu: sosna, świerk, dąb, jesion... Z upływem lat, świat się stawał coraz prawdziwszy. Z lasu, brzegiem jeziora zawrócił na dziką plażę. Usiadł na ławce, na skarpie, twarzą do gasnącego słońca. Na wodzie dostrzegł żaglówkę, długim warkoczem zamiatającą pomarszczoną toń, siebie za sterem. To wspomnienie musi mu wystarczyć na długi czas, dlatego nie odrywał oczu, dopóki ostatni promyk nie utonął w obłokach siniejących na czubkach drzew. Za szpitalem, na odkrytej drodze, uderzył go porywisty wiatr, dmuchający od borów na południowym skraju miasta. W ciemności zamajaczył budynek dworca z czerwonej cegły. Przeszedł przez salę z kasami i poczekalnią, skierował się do tunelu pod torami, stamtąd schodami po prawej stronie wyszedł na długi, niski peron. Oprócz dyżurnej ruchu, nie było na nim nikogo. Wyciągnął bilet, żeby zapamiętać numer wagonu i miejsca. Z głośników popłynęła krótka zapowiedź, niosąca się echem aż pod wiadukt, gdzie rozbłysły światła lokomotywy, ciągnącej skład kilku ciemnozielonych wagonów. Ten, którego szukał, z żółtym paskiem nad oknami, zatrzymał się daleko w przodzie. Podbiegł tam, otworzył wąskie drzwi i stanął w korytarzu. Maszynista spojrzał na kierownika pociągu, ten na dyżurną. To od niej zależało, kiedy dokładnie rozstanie się z tym miejscem. W jej pracy było coś okrutnego. Ile mocno splecionych dłoni zdążyła w ten sposób rozłączyć? Na sygnalizatorze wyjazdowym paliło się zielone światło, lecz ona wciąż na coś czekała. Jej młodzieńcza, skupiona twarz, wyglądała całkiem ładnie w tej czerwonej czapce z orzełkiem. Wreszcie zaświeciła latarką. Na ten znak lokomotywa zawyła, pociąg zaczął nabierać prędkości. Peron i stacja zostały w tyle, a po chwili zniknęły w ciemności, jakby nigdy ich tam nie było.

Odsunął przeszklone drzwi i wszedł do przedziału. Torbę położył na półce, zdjął kurtkę, potem sweter, a mimo to czuł, jak pod koszulą robi się wilgotny. Pozostałym najwyraźniej nie było gorąco, choć mieli na sobie kilka warstw ubrania. Jego miejsce było zajęte, toteż usiadł po drugiej stronie, przy korytarzu, tyłem do kierunku jazdy. Siedząca naprzeciwko kobieta przyglądała mu się uważnie. Mogła mieć koło czterdziestki, była wypielęgnowana i gustownie ubrana. W dłoniach trzymała niedużą książkę. Po okładce poznał wydawnictwo 'lonely planet', specjalizujące się w przewodnikach turystycznych. W domu miał kilka egzemplarzy z tej serii.

— Excuse me, can you understand English? — spytała, gdy tylko usiadł.

— A little...

Jego słowa musiały sprawić jej ulgę, jakby od dłuższego czasu czekała na kogoś, kto jej tak odpowie.

— When are we due to arrive at the central station?

Przeczytał godzinę przyjazdu, wydrukowaną na swoim bilecie:

— Twenty two minutes past ten.

— Is this right? — Popatrzyła na niego z niedowierzaniem. — Can we make it on time?

— We're not running according to the original timetable, because of the track work — sprostował. — I don't expect us to get there before eleven.

To wyjaśnienie jej nie zadowoliło, bo zapytała z nutką ironii w głosie:

— Does anything run on time in this country?

Nie zważając na lekko obraźliwy sens jej słów, starał się wytłumaczyć przyczynę zakłócenia rozkładu jazdy. Słuchała z zainteresowaniem, przerywając kilka razy, żeby wyrażał się jaśniej. Zastanawiało go, skąd się tu wzięła.

— I want to play badminton with young Mitton! — Usłyszał Amerykankę, między literami ‘t’ i ‘n’ zjadającą samogłoski, jakby to były słodziutkie borówki w jogurcie.

— Sure, but best time is only after seven. — Zawtórowała jej rudowłosa Kiwi, przesadnie przeciągając ‘e' w 'i'.

— And by crikey, won't we look delighted when we play together? — Wybuchła śmiechem Aussie, tendencyjnie zmiękczając 'ey' w końcówce, bo sama lubiła wyglądać na pulchniutką.

Ta, z którą rozmawiał, nie była żadną z nich. Kiedy wymawiała 'o', nie układała ust w kółeczko jak londyńczycy, tylko wypychała dolną wargę nieco do góry, zmieniając brzmienie na twardsze, jak w niemieckim lub holenderskim. Kiedyś słyszał kogoś mówiącego podobnie, ale w jakich okolicznościach, nie mógł sobie przypomnieć.

— How did you learn to speak English so well? — zapytała, kiedy skończył o Tatarach, rozbiorach, okupacji i innych problemach polskich kolei.

— From magazines, movies, computer games...

— I find it hard to believe.

Nie mogła uwierzyć, że facet w jego wieku gra na komputerze. Starała się odgadnąć, ile ma lat. Nie miałby za złe, gdyby go o to zapytała, lecz wiedział, że tego nie zrobi.

— In case this is bothering you, I'm fifty five.

Na jej twarzy odmalowało się powątpiewanie.

— Really? You look much younger.

„Ah, you are such a sweet liar” — zamierzał odpowiedzieć, ale powstrzymał się mówiąc z udawaną przyjemnością:

— It's nice of you to say so.

Do przedziału zajrzał kierownik pociągu sprawdzić, czy ktoś się dosiadł. Siedzący przy drzwiach podał mu bilet i miejscówkę, kierownik przedziurkował karteczki i oddał mu z powrotem. Zauważył, że właściciel biletu nie siedzi na swoim miejscu, lecz nic nie powiedział. Pociąg przejeżdżał przez niedużą stację i zwolnił przed rozjazdem. Pudło wagonu zakołysało się na zwrotnicy, z zewnątrz doszedł odgłos kół stukających o złącza szyn. W ciemności mignęło kilka bladych świateł, budynek nastawni, aż za oknem znowu zapadła mroczna czerń. Pociąg przyspieszył, jakby usiłował nadrobić stracony czas. Nie chciał być namolny, więc się nie odzywał. Ona miała ułatwione zadanie. Była cudzoziemką w obcym kraju, której należało wybaczyć każdy nietakt. Odczekał chwilę i zaproponował przejść do wagonu restauracyjnego obok, na co przystała z ochotą. Usiedli przy wąskim stoliku, w fotelach z beżową tapicerką, pod oknem z zasłonami tego samego koloru.

— Would you like a cold one?

Z wahaniem kiwnęła głową. Kupił dwie butelki piwa, nalał do papierowych kubków. Popijając, przyglądali się sobie nawzajem.

— What makes you lookin' so good? — spytała.

Spowolnienie efektów spowodowanych upływem czasu, to najważniejszy temat kobiety w jej wieku. „Opowiadanie kłamstw” — chciał odrzec, ale ugryzł się w język.

— Thinking about the future.

Nie zrozumiała.

— How's this goin' to help?

— Easy. I imagine myself ten years from now, then I feel young.

— You're pulling my leg, aren't you? — Roześmiała się, odsłaniając rząd białych, równiutkich zębów.

Pociąg zahamował gwałtownie i stanął w polu. Otworzył okno, wychylił głowę. Przed nimi, po prawej stronie toru paliło się czerwone światło. W powietrzu unosił się metaliczny zapach cząsteczek tlenu, zjonizowanych iskrami z pantografu, ślizgającego się po miedzianym drucie nad lokomotywą.

— What's up? — Próbowała odgadnąć przyczynę nieplanowanego postoju.

— We must be waiting for a train ahead...

Była zdziwiona, skąd to wie.

— Are you a railway worker or somethin' ?

Pokręcił przecząco głową.

— So, what do you do for livin' ?

— I'm in a plumbing business.

Było to już drugie kłamstwo. Obiecał sobie, że nie będzie kłamać więcej niż trzy razy dziennie. Popatrzyła na jego dłonie. Były zbyt delikatne i nie nosiły śladów pracy fizycznej. Prędzej uwierzyłaby, że jest ginekologiem.

— I don't do it myself. — Starał się nadać kłamstwu wiarygodną formę. — I seek prospects to sell the service.

Po sąsiednim torze z łoskotem przetaczał się pociąg. Od okna uderzył mroźny podmuch, w powietrzu zawirowały kłęby śniegu. Maszynista dał sygnał i ruszyli w dalszą drogę.

— Do you mind me asking where are you from?

— Not at all — odrzekła bez zastanowienia, jakby spodziewała się tego pytania na samym początku. — Pretoria, South Africa.

Szukał jakiegoś związku z tym krajem, mogącym zbliżyć ich ku sobie. Przypomniał sobie o książce, którą przeczytał niedawno.

— I wish I could visit your place one day.

Wyglądała na zaskoczoną.

— You wished... I see, but why?

— I've read a moving story about this country. Its indigenous people, Dutch heritage, British takeover... The Boer Wars, the diamonds, the apartheid.

— Books tend to romanticise true life...

— But Table Mountain, with its epic view... — Nie dawał za wygraną. — It takes two to tango.

Chociaż nie zrozumiała ostatniego zwrotu, domyśliła się, co chciał przez to powiedzieć. Jego słowa wprawiły ją w wesoły nastrój, dlatego odrzekła równie miłym głosem:

— Visit me and I'll take you to Cape Town. From there you'll see this landmark with your own eyes... And a few other gems too.

Naprawdę tak myśli, czy tylko chce mu sprawić przyjemność? Dopili piwo i wrócili do przedziału.

— What brought you here?

— I was invited to a conference in Ge-dahnsk — z trudnością wymówiła nazwę miasta.

Z torebki wyjęła jakąś broszurkę.

— Please keep it. There's my home address and name of the place in Warsaw I'll stay for the next two nights.

Spojrzał na karteczkę przypiętą w środku. Był tam adres hotelu w Warszawie, e-mail oraz adres jej domu w Pretorii.

— What was the conference about?

— Sea level rise, bush fires, ice mass loss and other phenomena caused by global warming.

— Do you believe it? — ciągnął ją za język, ponieważ sam w tej kwestii był sceptykiem.

— Of course, otherwise why would I take trouble to come here?

Uśmiechnął się nieznacznie, ponieważ był odmiennego zdania, lecz nie chciał sprawić jej przykrości. Zawiedziona taką reakcją, zapytała z wyrzutem w głosie:

— Are you sceptical in this matter?

— I’m on the fence about this one, more than anything else.

Powiedział to nieznanym jej slangiem, widocznie angielskim posługiwał się na co dzień, chociaż starał się jej wmówić co innego. Jednak nie miała mu tego za złe, bo odrzekła z uśmiechem, wprost do jego ucha:

— That's a great attitude, indeed. This way you can go on livin' without doin' the damned thing.

Pociąg zwolnił, zbliżali się do dworca Wschodniego. Przedział opuścili ludzie siedzący przy oknie. Choć nie sądził, żeby współpasażerowie rozumieli o czym rozmawiają, czuł się swobodniej będąc tylko z nią. Mijały minuty, pociąg wciąż stał na stacji, jakby coś się zepsuło.

— Where are you getting off? — przerwała milczenie.

— The next station. The same one as you.

Wysiadał na tej samej stacji co ona, pewnie pomoże jej przebrnąć przez to do końca, pomyślała z nadzieją.

— Do you live in Warsaw? — spytała po chwili.

— I do.

Wyczerpał limit kłamstw. Lokomotywa szarpnęła wagony, wężowym ruchem pociąg wyjechał z plątaniny torów, przeciął ruchliwą arterię w dole, stojącym w korytarzu pokazał ośnieżoną koronę stadionu i po chwili zadudnił po moście nad Wisłą. Jakiś czas posuwał się nasypem, wzdłuż ulic i domów stojących po bokach, po czym zniknął w tunelu. Zaczęli się ubierać. Pomógł zdjąć jej bagaż z półki. W chwili gdy opuszczali przedział, z przeraźliwym piskiem wagon zatrzymał się przy peronie. Wysiedli i schodami wjechali na obszerny korytarz prowadzący do wyjścia. Zaproponował, że odprowadzi ją do hotelu, znajdującego się po drugiej stronie ulicy. Nie znała drogi i była mu za to wdzięczna.

— Well, here I stay. — Wskazała ręką na wejście do hotelowego holu, przed którym się zatrzymali.

— Not a bad place — odpowiedział, podnosząc wzrok na neon świecący na szczycie wieżowca.

Czekał aż się pożegna i odejdzie, lecz ona wciąż stała w tym samym miejscu.

— Would you care for a drink inside?

Chciała, żeby z nią posiedział w hotelowym barze, czy w jej pokoju? A jeśli to drugie, czy miałaby coś przeciwko, żeby został na noc? Na wszelki wypadek wolał się upewnić.

— It's getting late... You must be tired, aren't you? — spytał pozornie nieśmiałym głosem, patrząc na jej czarne botki na płaskim obcasie, poruszanym nieustannie, żeby rozgrzać zmarznięte czubki palców.

Odpowiedziała powoli, ważąc słowa, jakby każde miało ukryte znaczenie:

— I have no plans for tomorrow. We could spend all day together.

Cokolwiek zamierzała zrobić, nie miała na myśli tylko siebie. Nie zastanawiając się wiele, podał jej rękę, pchnął drzwi i weszli do środka.