Przerwana codzienność. Życie pod niemiecką okupacją. Część II

Przerwana codzienność

Życie pod niemiecką okupacją

Część II

Kolejnym problemem który pojawił się już na początku okupacji były masowe wysiedlenia Polaków, a szczególnie polskich Żydów.

Wielu ludzi wyrzuconych z mieszkań musiało znaleźć schronienie u swoich rodzin, czy znajomych. Przez to z dnia na dzień pogorszyły się warunki mieszkaniowe setek tysięcy polskich rodzin.

Niemcy wpadali nagle, bez ostrzeżenia. Wrzaski , krzyki, często bicie. Było dobrze, jak dawali choć kilka minut na zabranie podstawowych rzeczy.

Jednak najgorsza rzeczą dla Polaków był wszechobecny terror. Niemcy traktowali naszych rodaków jak ludzi gorszych, drugiej kategorii. Wielu z tych którym udało się przeżyć, opisywali w swoich wspomnieniach jak zachowywali się w stosunku do nich okupanci. Niektórzy Niemcy będący sąsiadami Polaków przez wiele lat i żyjący z nimi w zgodzie, nagle stali się „Rasą Panów” i tak samo nagle zaczęli okazywać swoją wyższość sąsiadom tylko dlatego, że ci byli Polakami. Pamiętam jak mój ojciec opowiadał, że kiedy jego sąsiad Niemiec zapisał dwóch synów do Hitlerjugend, ci nagle przestali się z nimi bawić i zaczęli wyzywać swoich byłych kolegów od „Polskich Świń”. Ale na tym się nie kończyło, bo często dochodziło nawet do pobić polskich dzieci przez młodzieńców szkolonych w nienawiści do polskich rówieśników. Szczególnie osławiona fanatyzmem organizacja Hitlerjugend, potrafiła bardzo szybko zrobić ze zwykłych młodzieńców fanatyków, którym wpajano po kilka godzin dziennie, że Żydzi i Polacy, to bydło, które nie jest ludźmi, a niewolnikami. Niestety taka propaganda to przynosiła owoce, robiąc z tych chłopców zawziętych zwolenników teorii rasowych. Oni często nawet tego nie rozumieli, ale po prostu wykonywali rozkazy swoich przełożonych.

Co gorsza, poskarżyć się nie było komu. Mało tego, często Niemcy sami składali meldunki, nie raz całkiem fikcyjne oskarżając Polaków o napaść, obrażanie, czy cokolwiek. Czasami choćby tylko dlatego, żeby się zemścić, albo przejąć po nich większe mieszkanie, gdyż taki donos równał się z aresztowaniem całej rodziny, a nie rzadko kończyło się to wywiezieniem wszystkich do obozu, skąd już nie wracali.

Polacy jako „podludzie” i tania siła robocza nie mieli żadnych praw. Wystarczyło słowo niemieckiego cywila, urzędnika, żołnierza, żeby nasz rodak trafił do więzienia.

Masowe aresztowania, wyrzucanie z mieszkań, łapanki i inne przejawy nienawiści miały ogromny wpływ na życie milionów Polaków. O tym że nasi rodacy mogli w każdej chwili stracić życie, albo trafić do więzienia decydował często przypadek (wystarczyło np. trafić do łapanki, albo mieszkać w domu do którego wpadło w nocy Gestapo po sąsiada, albo narazić się w pracy, czy nawet źle spojrzeć na przechodzącego oficera, czy żołnierza).

Polacy zostali pozbawieni poczucia bezpieczeństwa, a ich życie zaczęło przypominań chodzenie po cienkiej linie, gdzie każdy nieostrożny ruch mógł przynieść katastrofę. I tak przez sześć lat.

Tak długi okres okupacji i związanych z tym niebezpieczeństw, nie pozostał bez wpływu na psychikę ludzi. Znam opowieść o kobiecie, która aresztowana po godzinie policyjnej bez przepustki była bita i torturowana. Kiedy cudem przeżyła więzienie i obóz w Majdanku, jeszcze kilka lat po wojnie bała się wychodzić na dwór wieczorem, czy w nocy twierdząc, że jest godzina policyjna i znowu ją aresztują i będą bić.

Wprowadzono także bardzo surowe prawa i kary niewspółmiernie wysokie do przewinień. Władze niemieckie opracowały system wyjątkowo okrutnych i bezwzględnych przepisów prawnych, które miały jedną wspólną cechę: wysoki i szybki wymiar kary za najdrobniejsze nawet przewinienie. Oto kilka przykładów takich drastycznie wysokich kar:

§1. Kto dopuszcza się czynu gwałtu przeciw Rzeszy Niemieckiej [...], ulega karze śmierci.

§2. Kto umyślnie uszkadza urządzenia władz niemieckich [...], ulega karze śmierci.

§3. Kto nawołuje do nieposłuszeństwa zarządzeniom władz niemieckich, podlega karze śmierci.

§5. Kto dopuszcza się czynu gwałtu przeciw Niemcowi z powodu jego przynależności do narodu niemieckiego, ulega karze śmierci.

§6. Podżegacz i pomocnik karani będą jak sprawca, czyn usiłowany karany będzie jak dokonany.

Taki system prawny podkreślał potęgę i bezwzględność władz III Rzeszy, a także miał doprowadzić społeczeństwo polskie do uległości wynikającej z bezustannej obawy o życie.

Polak miał być niewolnikiem, który już z daleka miał się kłaniać „Niemieckiemu Panu”.

Można zadać sobie pytanie, dlaczego ustanowiono akurat u nas tak niebotycznie srogie kary?

Otóż wynikało to, z bardzo prostego założenia. Niemcy dobrze wiedzieli, że Polacy byli dla nich najgroźniejsi. Oni się nas bali, wiedząc, że nie daliśmy się wynarodowić nawet przez ponad sto dwadzieścia lat niewoli pod rozbiorami. Mógłbym tu podać wiele przykładów, ale ograniczę się tylko do wypowiedzi Adolfa Hitlera.

„"Polacy są najbardziej inteligentnym narodem ze wszystkich, z którymi spotkali się Niemcy podczas tej wojny w Europie. Polacy według mojej opinii są jedynym narodem w Europie, który łączy w sobie wysoką inteligencję z niesłychanym sprytem. Jest to najzdolniejszy naród w Europie, ponieważ żyjąc ciągle w niesłychanie trudnych warunkach politycznych, wyrobił w sobie wielki rozsądek życiowy, nigdzie niespotykany" (memoriał AH do Himmlera marzec 1944).

Na ziemiach polskich Niemcy zorganizowali sieć więzień i obozów koncentracyjnych, do których kierowano ludzi, którzy w jakikolwiek sposób narazili się „Rasie Panów”. A dostać się tam było bardzo łatwo: czasem wystarczył brak dokumentów, donos sąsiada, przyłapanie na „szmuglu” żywności albo zwykły pech, czyli np. łapanka uliczna.

Polacy żyli, bo mieli żyć w ciągłym strachu, gdyż nigdy nie wiedzieli co może ich spotkać.

Reasumując, okupant wprowadził na terenach okupowanej Polski, najbardziej restrykcyjne prawa (pomijam tereny ZSRR, bo tam praktycznie nie było żadnych praw). Patrząc na to, co działo się w okupowanej Francji, Belgii, Holandii, Danii czy Norwegii, można powiedzieć, że tam okupacja w zasadzie ograniczała się do przejęcia władzy i zarządzania danymi państwami.

Natomiast u nas, oprócz w/w doszedł jeszcze element nienawiści rasowej, która determinowała wszelkie zachowania okupanta.